Według raportu WHO z 2023 r.* ok. 17,5% dorosłej populacji, czyli mniej więcej 1 na 6 osób na całym świecie, zmaga się z niepłodnością – donosi Narodowy Fundusz Zdrowia. W Polsce ten problem dotyka między 1 a 1,5 mln par, co stanowi aż 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym. W diagnostyce męskiej niepłodności kluczowe znaczenie ma seminogram, czyli badanie nasienia. Od stycznia 2024 r. NFZ zwiększył finansowanie tego badania.
Badanie w kierunku męskiej niepłodności
Problem z płodnością może zostać zdiagnozowany zarówno po stronie mężczyzny, jak i kobiety, lub u obojga partnerów. Dlatego niezbędne są równe szanse w dostępie do diagnostyki niepłodności kobiet i mężczyzn. Narodowy Fundusz Zdrowia od 1 stycznia 2024 r. zmienił sposób finansowania jednego z podstawowych badań w kierunku męskiej niepłodności – seminogramu.
Na badanie kieruje lekarz specjalista (szczegóły poniżej). NFZ zapłaci za każdy seminogram wykonany na podstawie skierowania.
Co obejmuje badanie nasienia na NFZ?
Seminogram jest podstawowym oraz nieinwazyjnym badaniem wykonywanym w diagnostyce męskiej niepłodności. W trakcie badania analizowane są ogólne parametry nasienia, takie jak:
- objętość,
- lepkość ejakulatu,
- czas upłynnienia,
- pH,
- wygląd nasienia,
- ogólna liczba plemników w nasieniu,
- liczba plemników w 1 ml ejakulatu,
- odsetek żywych i poruszających się plemników,
- a także ewentualna aglutynacja (zgrupowanie) plemników i stopień jej zaawansowania.
„Seminogram jest podstawowym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce niepłodności męskiej, która powinna się rozpocząć równolegle z diagnostyką kobiety. Dotychczas badanie nasienia (seminogram) realizowane było w ramach procedury „Badanie mikroskopowe materiału biologicznego – preparat bezpośredni”. Z uwagi na rosnące koszty badania, zostało ono w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej wyodrębnione z grupy badań mikroskopowych, jako oddzielna pozycja i wycenione przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT)” – zwraca uwagę lek. Maciej Karaszewski, zastępca dyrektora Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej w Centrali NFZ.
Kto może skorzystać z bezpłatnego badania nasienia?
Badanie wykonuje się u pełnoletnich mężczyzn:
- którzy przez co najmniej 12 miesięcy bezskutecznie starali się ze swoją partnerką o ciążę w sytuacji, gdy partnerka ma poniżej 35 lat lub
- którzy przez co najmniej 6 miesięcy bezskutecznie starali się ze swoją partnerką o ciążę w sytuacji, gdy partnerka ma powyżej 35 lat lub
- z rozpoznaniem według klasyfikacji ICD-10: „N46 Niepłodność męska” których partnerka została zakwalifikowana do inseminacji domacicznej.
Kto zleca wykonanie badania nasienia?
Lekarz, w ramach konsultacji specjalistycznej, w poradni:
- położniczo-ginekologicznej,
- urologicznej,
- endokrynologicznej,
- andrologicznej,
- leczenia niepłodności,
- planowania rodziny i rozrodczości,
- zleca wykonanie badania, ocenia jego wynik i planuje dalsze postępowanie diagnostycznoterapeutyczne.
Jak się przygotować do badania nasienia?
Od 3 do 5 dni przed badaniem:
- zachowaj wstrzemięźliwość seksualną,
- nie pij alkoholu,
- ogranicz palenie papierosów,
- unikaj nadmiernego wysiłku.
Te czynniki mają wpływ na wynik, mogą go zafałszować.
Poinformuj również lekarza o przyjmowanych lekach w okresie ostatnich 3 miesięcy oraz niedawno przebytych chorobach.
***
* Raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), „Szacunki dotyczące częstości występowania niepłodności”, 2023.