Nie tylko antybiotyki na stałe zmieniają florę bakteryjną jelit

Różne popularne leki, przyjmowane lata, a nawet dekady wcześniej, pozostawiają trwałe ślady w mikrobiocie jelitowej, zmieniając jej skład i prowadząc do negatywnych efektów zdrowotnych – ustalili naukowcy z Uniwersytetu w Tartu (Estonia).

Zmiany w składzie mikrobioty

Zespół kierowany przez dr Olivera Aasmetsa analizował próbki kału zebrane od ponad 2,5 tys. osób, zestawiając je z informacjami o przyjmowanych przez nich lekach. Odkrył, że skutki stosowania różnych grup farmaceutyków mogą na wiele lat zaburzyć równowagę i funkcjonowanie drobnoustrojów zamieszkujących nasze jelita. Wyniki swoich prac naukowcy opublikowali w recenzowanym czasopiśmie „mSystems”.

Okazało się, że – wbrew powszechnej opinii – zmiany w składzie mikrobioty nie są wywoływane wyłącznie przez antybiotyki. Także leki przeciwdepresyjne, beta-blokery stosowane w chorobach krążenia, inhibitory pompy protonowej zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz benzodiazepiny łagodzące stany lękowe i napięciowe pozostawiają charakterystyczne mikrobiologiczne „odciski palców”, widoczne jeszcze długo po zakończeniu terapii.

Zależność między mikrobiomem a chorobami i historią farmakoterapii pacjenta

„Większość badań mikrobioty uwzględnia jedynie aktualnie przyjmowane leki, tymczasem nasze wyniki pokazują, że przeszłe terapie mogą być równie istotne. To czynnik, który w zaskakująco dużym stopniu wpływa na różnice między mikrobiotą poszczególnych osób” – podkreślił dr Aasmets. Dlatego jego zdaniem w czasie wszelkich badań naukowych nad zależnościami między mikrobiomem a chorobami powinno się uwzględniać pełną historię farmakoterapii uczestników.

Naukowcy zaobserwowali m.in., że benzodiazepiny, popularne leki uspokajające, działające przeciwlękowo i nasennie, powodują w mikrobiomie zmiany podobne do tych, jakie wywołują antybiotyki o szerokim spektrum działania.

Najbardziej utrwalone zaburzenia funkcjonowania mikrobioty jelitowej obserwowano po inhibitorach pompy protonowej (stosowanych u pacjentów z refluksem, zgagą itp.), selektywnych inhibitorach wychwytu zwrotnego serotoniny (u osób z depresją), antydepresantach oraz wybranych antybiotykach, takich jak niektóre penicyliny i makrolidy.

„To jedno z najbardziej kompleksowych badań oceniających długotrwały wpływ leków na mikrobiom z wykorzystaniem rzeczywistych danych medycznych” – podsumowała współautorka publikacji prof. Elin Org. „Mamy nadzieję, że nasze wyniki zachęcą badaczy i lekarzy do uwzględniania historii leczenia przy interpretacji danych mikrobiomowych” – dodała. (PAP)