Znano ją już w starożytności. Rosła wówczas dziko w lasach obu Ameryk i Europy. Owoc, który dziś zjadamy, jest wynikiem skrzyżowania dużej poziomki chilijskiej ze znacznie od niej mniejszą, ale smaczniejszą poziomką pochodzącą z Wirginii. Prawdopodobnie do krzyżówki doszło przypadkowo w XVIII w. w jednym z ogrodów botanicznych we Francji. Nowy owoc był od swoich przodków bardziej aromatyczny i pachnący. Nazywano go poziomką wielkoowocową, ananasową, a z czasem ochrzczono truskawką.
Deser czarownic
W średniowieczu truskawki stosowano jedynie w medycynie. Obawiano się je zrywać, wierząc, że w ich krzaczkach mieszkają węże. Ten przesąd pokutował też znacznie później. I tak niektórzy wierzyli, ze druga żona Henryka VIII Anna Boleyn była wiedźmą, ponieważ miała na szyi znamię w kształcie truskawki. Walory smakowe tych owoców dostrzeżono znacznie później. Truskawki stały się wówczas symbolem luksusu. W swoich ogrodach kazali je uprawiać Ludwik XIV i Ludwik XV. Prawdziwą furorę zaczęły odnosić w XIX w., gdzie obowiązkowo musiały być składnikiem najwykwintniejszych deserów. Truskawkami z bitą śmietaną zajadał się car Piotr Wielki, co ciekawe – nawet podczas srogiej rosyjskiej zimy. Dziś są one obowiązkowo podawane z szampanem brytyjskiej rodzinie królewskiej podczas uroczystego otwarcia corocznego turnieju tenisowego w Wimbledonie.
Działanie lecznicze
Truskawka zawiera wyjątkowo dużo witaminy C, która leczy przeziębienia i chroni przed infekcjami. Ma jej znacznie więcej niż cytryna czy grejpfrut. Wystarczy dostarczyć organizmowi zaledwie 150 gramów truskawek, by uzupełnić dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. Jest też bogata w witaminy B1 i A. Zawiera mnóstwo minerałów. Potas zapobiega gromadzeniu się w organizmie wody, wapń wzmacnia kości i zęby, magnez koi nerwy, żelazo zaś działa krwiotwórczo i jest niezbędne w leczeniu anemii. Jednym z jej ważnych składników są fitocydy, czyli substancje bakteriobójcze. Te same, które występują w czosnku i cebuli, pomocne w leczeniu stanu zapalnego dziąseł. Ponadto truskawki leczą reumatyzm, wykazują właściwości przeciwbiegunkowe i moczopędne. Stąd zaleca się je choćby w leczeniu kamicy nerkowej. Przypisuje się im też działanie przeciwnowotworowe i obniżające poziom cholesterolu, dzięki zawartemu w nich kwasowi elegonowemu.
Truskawki, to też owoce, które mogą być spożywane przez cukrzyków. Zawarte w nich cukry są łatwo przyswajalne przez organizm. Warto dodać, że w medycynie wykorzystuje się nie tylko ich owoce, ale także korzenie, liście i kwiaty, z których sporządza się cenny napar.
Dieta i kosmetyki
Ze względu na niską kaloryczność (w 100 gramach tych owoców jest zaledwie 34 kalorii), a także zawartość bromeliny (enzymu odpowiedzialnego za rozkład białka i trawienie), truskawka jest polecana w wielu dietach odchudzających. Zwłaszcza, że zawiera pektyny, które oczyszczają jelita z nagromadzonego w nich pokarmu. Truskawki są też wykorzystywane w kosmetyce i aromaterapii. Leczą egzemy i trądzik, wybielają zęby, a ich pełen aromatu zapach dodawany jest do perfum, kremów, balsamów, płynów do kąpieli i szamponów. W owocach tych kąpała się dyktująca Paryżankom modę arystokratka na dworze Napoleona Bonaparte, Madame Tallin. Kąpiel w aromatycznych owocach miała jej zapewnić piękną i jędrną skórę.
Truskawki można też nakładać na twarz w formie maseczki. Zdaniem dermatolog Bożeny Bierzniewskiej, lepiej jednak unikać nakładania na twarz świeżych owoców. Zwłaszcza truskawek, które mogą zawierać pestycydy i powodować na delikatnej skórze podrażnienia i wyprysk kontaktowy.
Niewiele jest owoców, które mają tyle właściwości leczniczych, co truskawki. Niestety, mogą one też podrażnić przewód pokarmowy i wywołać alergie. Lek. med. alergolog Alicja Bujakiewicz-Krześniak mówi, że są na nie szczególnie uczulone dzieci, u których może się pojawić wysypka, a w skrajnych przypadkach nawet obrzęk warg i pokrzywki. Szczególnie niebezpieczne są dla osób chorujących na atopowe zapalenie skóry, u których objawy mogą się zaostrzyć.
Do ciast i przetworów
Truskawki należą do jednych z najczęśćiej uprawianych owoców w strefie klimatu umiarkowanego. Polska jest jednym z największych producentów tych owoców. Podobnie Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy, Chiny i Stany Zjednoczone. Truskawki pojawiają się miesiąc do półtora przed nadejściem lata i wówczas świat ogarnia truskawkowy szał. Owoce podaje się do deserów, dodaje do ciast, przyrządza się z nich soki, koktajle, konfitury, kompoty. Resztę się mrozi, by także podczas chłodniejszych pór roku móc się cieszyć ich cudownym smakiem i bogactwem witamin.