Smak lata w butelce – nalewki lecznicze

Są wyjątkowo aromatyczne. Podaje się je w małych ilościach, najczęściej w niewielkich kieliszkach, co powoduje, że trunki te właściwie się sączy, a nie pije. Zbliżająca się jesień przypomina o naszej narodowej specjalności, czyli o nalewkach.

Jak to było kiedyś…

Przyjmuje się, że „ojcem” nalewek był Hipokrates, toteż napój wytwarzany z wina i miodu z dodatkiem przypraw nazwano „Hipokrasem”. W XVI w. We Włoszech powstała pierwsza nalewka przeznaczona do masowej konsumpcji. W Polsce ubodzy pijali wódkę zwaną okowitą, natomiast w zasobnych domach (dworach szlacheckich czy magnackich) wyrabiano nalewki. Ich recepturę udoskonalano w zakonach i bractwach, przekazując sprawdzone receptury z pokolenia na pokolenie. Dziś sklepowe półki uginają się od smakołyków, a producenci alkoholi kuszą klientelę stylizowanymi opakowaniami, nawiązując do pysznej tradycji. W tym celu na etykietkach umieszczają napis „Nalewka babuni”, co nie znaczy, że mają one cokolwiek wspólnego z prawdziwym, domowym alkoholem.

Dobra nalewka, wyborna nalewka

Nalewki zawierają około 45% alkoholu. Przygotowane składniki (owoce, zioła) zalewa się spirytusem z dodatkiem syropu (choć nie jest to konieczne). Owoce do nalewek muszą być bardzo dojrzałe. Zanim zalejemy je alkoholem, dobrze je zamrozić. Na nalewki nie nadają się owoce importowane, np. morele. Nie należy stosować alkoholu z większą procentowością (60-65%), gdyż może nie dojść do pełnej ekstrakcji. Najlepiej wymieszać wódkę ze spirytusem lub spirytus z wodą w proporcjach pół na pół. Owoce powinny zajmować 75 proc. objętości naczynia (beczki, balona). Okres dojrzewania nalewu to 1-3 miesiące. Wszystko zależy od temperatury: im jest ona wyższa, tym czas krótszy. Dobra nalewka to co najmniej 6-miesięczna nalewka, a nalewka wyborna liczy sobie rok. Nalewki przechowuje się w butelkach z ciemnego szkła, ponieważ pod wpływem światła zmieniają barwę.

Nalewki lecznicze

Nie od dziś wiadomo, że alkohol wzmacnia lecznicze działanie ziół, dlatego medycy przepisywali je na rozmaite dolegliwości. Znajdujące się w owocach substancje biologiczne czynne pomagają w przywracaniu prawidłowego funkcjonowania organizmu, wspomagają jego siły obronne. Miło delektować się smakiem nalewek w szare jesienne wieczory. Byleby tylko nie przesadzić z leczeniem…

Poniżej zestaw pysznych nalewek na rozmaite dolegliwości:

Jałowcówka

50 g jagód jałowca, 2 g ziela angielskiego, 1,6 g mielonego cynamonu, 2 g skórki pomarańczowej, 3 g korzenia arcydzięgla wsypujemy do naczynia i zalewamy 1 l spirytusu. Macerujemy 2 tygodnie. Przecedzamy przez filtr do kawy, dodajemy 100 g cukru i 2 l wody. Odstawiamy na kolejne 2 tygodnie. Jeżeli to konieczne, to ponownie filtrujemy i rozlewamy do butelek. Spożywamy po kieliszeczku przy niestrawności i przy przeziębieniach.

Nalewka malinowa

Świeże, umyte maliny wsypać do naczynia. Zalać je spirytusem, tak by były przykryte i pozostawić na słońcu 3-4 dni. Zlać spirytus i zaprawić, dodając na każde 0,5 l płynu 0,25 l wody i 18 dag cukru (cukier rozpuścić wcześniej w gorącej wodzie). Jest to doskonałe lekarstwo na przeziębienie.

Nalewka orzechowa

Pół szklanki niedojrzałych, pokrojonych orzechów włoskich (z zielonymi łupinami) zalać 0,4 l spirytusu, odstawić w szklanym naczyniu na 2 tygodnie. Przecedzić i przelać do butelek. Stosować około 1 ml nalewki przy zatruciach pokarmowych.

Nalewka czosnkowa

Główkę czosnku obrać i drobno posiekać, zalać wódką i pozostawić w chłodnym i ciemnym miejscu na 2 tygodnie. Następnie przefiltrować do czystej butelki, dodać kilka rodzynek, szczelnie zamknąć i odstawić na 6 miesięcy. Potem zlać płyn znad rodzynek i odstawić na kolejny miesiąc. Nalewka ta ma zastosowanie przy nadciśnieniu tętniczym, podwyższonym cholesterolu.

Nalewka aloesowo-miodowa

250 g lekko podsuszonych liści domowego aloesu zemleć na miazgę, a potem wymieszać z 350 g miodu. Następnie dodać 2 szklanki czerwonego wytrawnego wina. Odstawić wymieszaną nalewkę na 2 tygodnie. Potem wymieszać. Trunek pomaga zwalczyć przeziębienie.

Nalewka z szyszek chmielu

50 g szyszek zalać szklanką spirytusu, odstawić na 7 dni, a następnie przecedzić. Taka nalewka oczyszcza płuca.