Powstała eksperymentalna szczepionka przeciwko RZS

Naukowcy z Uniwersytetu w Toledo opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko reumatoidalnemu zapaleniu stawów – donosi serwis Rynekzdrowia.pl. Jak wykazały badania, szczepionka promuje silną i natychmiastową, a zarazem długotrwałą odpowiedź układu odpornościowego organizmu, zapewniając ochronę przed RZS. Oprócz zahamowania rozwoju zapalenia stawów szczepionka znacząco poprawiła również jakość kości.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to jedna z najczęstszych chorób autoimmunologicznych. Według niektórych szacunków dotyka aż 1 proc. światowej populacji. Krajowi eksperci szacują, że w Polsce około 400 tys. osób choruje na schorzenia stawów o podłożu zapalnym i najczęściej są to osoby w wieku produkcyjnym. Częstym następstwem choroby jest niepełnosprawność i niemożność funkcjonowania na rynku pracy. Choroby reumatyczne przyczyniają się również do powikłań wielonarządowych, które często prowadzą do zgonu. Choroba występuje, gdy układ odpornościowy organizmu atakuje i niszczy zdrową tkankę – w szczególności chrząstkę stawów rąk, nadgarstków, kostek i kolan.

Rewolucyjna szczepionka

„Pomimo wysokiego rozpowszechnienia RZS nie ma możliwości jego wyleczenia i nie do końca wiemy, co je powoduje. Dotyczy to prawie wszystkich chorób autoimmunologicznych – co sprawia, że leczenie lub zapobieganie im jest tak trudne” – mówi główny autor artykułu, dr Ritu Chakravarti, adiunkt w University of Toledo College of Medicine and Life Sciences. „Gdybyśmy mogli z powodzeniem wprowadzić naszą szczepionkę do kliniki, byłaby to rewolucja” – dodaje.

Dr Chakravarti od lat badał białko o nazwie 14-3-3 zeta i jego rolę w patologiach immunologicznych (w tym tętniakach aorty) oraz interleukinę-17 – cytokinę związaną z chorobami autoimmunologicznymi. Opierając się na swoich wcześniejszych pracach grupa badawcza skupiła się na białku jako potencjalnym wyzwalaczu reumatoidalnego zapalenia stawów. Okazało się, że jest odwrotnie – zamiast zapobiegać reumatoidalnemu zapaleniu stawów, usunięcie białka 14-3-3 zeta za pomocą technologii edycji genów spowodowało w modelach zwierzęcych ciężkie zapalenie stawów o wczesnym początku.

Opierając się na założeniu, że białko 14-3-3 zeta chroni przed reumatoidalnym zapaleniem stawów, naukowcy opracowali na jego bazie szczepionkę, wykorzystując oczyszczone białko 14-3-3 zeta produkowane w komórce bakteryjnej. Jak wykazały badania, szczepionka promuje silną i natychmiastową, a zarazem długotrwałą odpowiedź układu odpornościowego organizmu, zapewniając ochronę przed RZS.

„Ku naszemu radosnemu zaskoczeniu reumatoidalne zapalenie stawów całkowicie zniknęło u zwierząt, które otrzymały szczepionkę” – przyznaje dr Chakravarti. „Czasami nie ma lepszego sposobu niż szczęśliwy traf. Zdarzyło nam się trafić zły wynik, ale okazał się najlepszy. Tego rodzaju odkrycia naukowe są w tej dziedzinie bardzo ważne.”

Oprócz zahamowania rozwoju zapalenia stawów szczepionka znacząco poprawiła również jakość kości, co pozwala sądzić, że szczepienia powinny przynosić długoterminowe korzyści.