Kompetencje z zakresu zdrowia psychicznego dzieci zdobyło 250 specjalistów

Blisko 250 specjalistów zdobyło kompetencje z zakresu dziecięcego zdrowia psychicznego dzięki czteroletniemu projektowi unijnemu Centrum Zdrowia Dziecka i Rodziny w Sosnowcu. Chodzi o umiejętności niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania systemu psychiatrii dzieci i młodzieży.

Specjaliści z nowymi uprawnieniami

Jak przekazał PAP rzecznik placówki Wojciech Gumułka, kompetencje z zakresu pomocy dzieciom i młodzieży uzyskało w projekcie 248 specjalistów: 42 psychologów klinicznych, 46 psychoterapeutów, 106 terapeutów środowiskowych oraz 54 psychiatrów.

Założeniem projektu było przekazanie specjalistom tych dziedzin wiedzy i umiejętności zawodowych niezbędnych do pracy z dziećmi i młodzieżą, które potrzebują wsparcia terapeutycznego i psychologiczno-psychoterapeutycznego.

Cytowana przez Gumułkę konsultant krajowy w dziedzinie psychologii klinicznej prof. Bernadetta Izydorczyk zaznaczyła, że przy dużej liczbie zaburzeń psychosomatycznych, psychicznych, depresyjnych i innych – związanych z pandemią czy wojną – wielu z młodych pacjentów wymaga integracyjnego podejścia do leczenia, nie tylko medycznego, ale wsparcia psychologicznego, psychoterapeutycznego oraz społecznego.

„Ten projekt realizuje te zadania i wpisuje się w podstawowy cel, jakim jest zadbanie o zdrowie publiczne. Specjaliści wykształceni w ramach projektu będą działali w środowisku, pomagali pacjentom, ale też uczyli kolejne osoby” – uściśliła prof. Izydorczyk.

Reforma psychiatrii dzieci i młodzieży

O wadze projektu, wynikającej z kadrowego wsparcia dla systemu opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą zapewniła pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. reformy psychiatrii dzieci i młodzieży, a zarazem kierownik działu psychiatrii Centrum Zdrowia Dziecka i Rodziny w Sosnowcu oraz kierownik katedry i oddziału klinicznego psychiatrii i psychoterapii wieku rozwojowego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach prof. Małgorzata Janas-Kozik

„Projekt idealnie wpisał się w ministerialne założenia reformy w psychiatrii dzieci i młodzieży, opracowanej przez ministerstwo, a także w zapisy Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017-22” – zaakcentowała prof. Janas-Kozik.

Jak wyjaśniła, rozpoczęta w 2019 r. reforma systemu ochrony zdrowia w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży była niezbędna i kluczowa. Od wielu lat ta część systemu nie spełniała bowiem swojego zadania. Kolejni konsultanci krajowi w psychiatrii dziecięcej alarmowali o coraz mocniej wybrzmiewających problemach systemowych.

Najbardziej dotkliwy to mała dostępność do ośrodków zdrowia psychicznego. Z pomocy w ramach systemu publicznej opieki psychiatrycznej dla dzieci zaledwie korzystało 2 proc. dzieci i młodzieży, podczas gdy z danych epidemiologicznych wynika, że wsparcia w ramach publicznego systemu może potrzebować co najmniej 10 proc. populacji dzieci i młodzieży na którymś etapie rozwoju.

„Co bardzo istotne, większość zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży może być – i powinna być – leczona w systemie pozaszpitalnym, jak najbliższej domu i środowiska niepełnoletniego pacjenta. Wskazują na to strategiczne dokumenty Światowej Organizacji Zdrowia, UNICEF-u, Unii Europejskiej oraz Polski, które mówią o konieczności zwiększania dostępności usług realizowanych jak najbliżej rodziny i dziecka, koordynacji międzysektorowej oraz przenoszenia wysiłku finansowego z leczenia szpitalnego na ambulatoryjne i środowiskowe” – stwierdziła prof. Janas-Kozik.

Cenne wsparcie wykształconych specjalistów

Wskazała, że w psychiatrii dziecięcej tym bardziej potrzebne jest wdrożenia tych zaleceń, ponieważ w większości zaburzeń psychicznych niepełnoletnich są one efektem nierozwiązanego kryzysu lub trudności, które nie wymagają leczenia farmakologicznego czy psychiatrycznego, a jedynie wsparcia specjalistów z dziedziny psychologii czy psychoterapii dzieci i młodzieży.

Takie wsparcie powinni zapewnić wykształceni w projekcie specjaliści. Pracują oni bowiem bezpośrednio z pacjentami, są zatrudnieni w publicznym systemie ochrony zdrowia lub w jednostkach oświatowych, poradniach czy jednostkach pomocy społecznej.

Projekt posłużył też zbudowaniu międzywojewódzkiej sieci współpracy specjalistów z dziedziny zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

Projekt podnoszący kompetencje dotychczasowych specjalistów albo kształcący nowe kadry niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce przeprowadziło sosnowieckie Centrum Zdrowia Dziecka i Rodziny: należący do samorządu woj. śląskiego najważniejszy w regionie ośrodek w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży.

Tok szkolenia

Jak przekazał jego szef dr Andrzej Siwiec, placówka – jako lider projektu – współpracowała przy nim z zabrzańskim Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym nr 1 im. prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Przez cztery lata realizacji w projekt zaangażowanych było 112 wykładowców i ekspertów.

Przeprowadzili oni dwa szkolenia specjalizacyjne w dziedzinie psychologii klinicznej dla 42 osób (psychologów klinicznych), cztery szkolenia specjalizacyjne w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży dla 46 osób (psychoterapeutów), dziewięć szkoleń z zakresu terapii środowiskowej dzieci i młodzieży dla 106 osób (terapeutów środowiskowych) oraz osiem szkoleń z zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży dla 54 osób (lekarzy).

Przy wartości projektu 8,4 mln zł, ponad 7 mln zł stanowiło dofinansowanie ze środków europejskich (z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-20), ponad 1 mln zł dotacja celowa, a ponad 250 tys. zł – wkład własny.

Centrum Zdrowia Dziecka i Rodziny im. Jana Pawła II w Sosnowcu (dawne Centrum Pediatrii) jest jednostką samorządu woj. śląskiego. Placówka co roku udziela ok 140 tys. porad i hospitalizuje blisko 9 tys. pacjentów. W placówce funkcjonuje izba przyjęć, opieka nocna i świąteczna, 10 oddziałów, podstawowa opieka zdrowotna oraz 14 poradni specjalistycznych dla dzieci i młodzieży obok 11 poradni specjalistycznych dla dorosłych. (PAP)