Kształcenie podyplomowe w opinii środowiska

autorka: Jolanta Molińska
dziennikarka, publikuje m.in. na łamach „Newsweek’a”, „Focus’a” i Gazeta.pl

Tomasz Leleno
szef biura prasowego Naczelnej Izby Aptekarskiej
Farmaceuci chętnie korzystają z ofert studiów podyplomowych prowadzonych przez uczelnie. Szczególnym powodzeniem cieszą się studia z zakresu ochrony zdrowia, farmakoekonomiki, ale również te związane z szeroko rozumianym biznesem (finanse, zarządzanie, MBA). Biorą też udział w kursach kwalifikacyjnych organizowanych przez jednostki szkolące. Na popularności stopniowo zyskują oferty w zakresu farmacji klinicznej, żywienia pozajelitowego czy radiofarmacji. Nie ma jednak obowiązku kształcenia podyplomowego. Kończąc studia na kierunku farmacja, farmaceuta posiada pełne kwalifikacje do pracy w zawodzie. Aby zostać kierownikiem placówki, należy przepracować 5 lat w zawodzie lub posiadać 3-letni staż pracy w aptece oraz ukończoną specjalizację z zakresu farmacji aptecznej. W przypadku osób na stanowiskach kierowniczych potrzebna jest wiedza z zakresu finansów, zarządzania apteką czy zarządzania zasobami ludzkimi (HR). Z pomocą przychodzą tu właśnie oferty studiów podyplomowych, które uzupełnią wiedzę farmaceuty w wybranym zakresie.
Z uwagi na specyfikę branży farmaceutycznej, którą cechuje wyjątkowa dynamika zmian, systematyczne aktualizowanie wiedzy przez farmaceutów jest nie tylko ich ustawowym obowiązkiem, ale również podstawą funkcjonowania w tym zawodzie, umożliwiającą świadczenie pacjentom profesjonalnego doradztwa. Dlatego farmaceuci chętnie uczestniczą we wszelkich formach szkoleń podnoszących ich kwalifikacje – zarówno tych organizowanych przez uczelnie, jak również prowadzonych przez towarzystwa farmaceutyczne oraz izby aptekarskie. Dużym zainteresowaniem cieszą się wykłady ekspertów z zakresu prawa farmaceutycznego, jak również te związane z konkretnymi jednostkami chorobowymi, takimi jak choćby nadciśnienie czy cukrzyca, należącymi do grupy tzw. chorób cywilizacyjnych.
Z każdym rokiem na znaczeniu zyskują nowe formy kształcenia farmaceutów odbywające się za pośrednictwem nowoczesnych narzędzi komunikacji, takich jak szkolenia przy użyciu platform e learningowych.

mgr farm. Małgorzata Kozłowska
Zakład Farmacji Społecznej,
Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Nasze studia podyplomowe to: „Badania kliniczne produktów leczniczych”, „Farmacj przemysłowa”, „Enologia” i „Kosmetologia praktyczna”. Każdy z tych kierunków jest inny. Każdy z nich jest adresowany do innej grupy odbiorców. I nie są to tylko studia dla farmaceutów.  „Farmacja przemysłowa” istnieje u nas już od 2004 r. Regularnie co roku jest bez problemu uruchamiana, co nie jest regułą w przypadku studiów podyplomowych. Mamy bardzo dobre opinie wśród naszych absolwentów. W firmach, które wysyłają na te studia swoich pracowników, często ustawiają się kolejki do wzięcia w nich udziału, jeśli dana firma może w roku wysłać np. tylko dwie osoby. Zajęcia są prowadzone zarówno przez wykwalifikowaną kadrę dydaktyczną Wydziału, ale również przez specjalistów z firm zewnętrznych, którzy przekazują praktyczną wiedzę i umiejętności.
Krócej istnieją „Badania kliniczne produktów leczniczych”, ale również otrzymują bardzo dobre recenzje. W ramach tych studiów słuchacze uzyskują wiedzę na temat planowania badania klinicznego, prowadzenia go, nadzoru nad badaniem oraz, co z pewnością wyróżnia te studia, na temat rejestracji produktu leczniczego. Wszystkie zajęcia prowadzone są przez specjalistów pracujących przy danym obszarze badania klinicznego. W ramach studiów prowadzone jest szkolenie dla farmaceutów „Etyczno-prawne aspekty badań klinicznych na ludziach”. Za udział w kursie farmaceuci otrzymują 10 punktów edukacyjnych.

W ramach studiów prowadzony jest kurs Dobrej Praktyki Klinicznej (GCP), który uzyskał akredytację TransCelerate Biopharma Inc. i jest objęty GCP Mutual Recognition Program. Certyfikat ukończenia szkolenia jest akceptowany przez większość firm farmaceutycznych na świecie.
„Enologia” zaś to pierwsze studia podyplomowe w Polsce na temat wiedzy o winie. Mogą w nich brać udział oczywiście również farmaceuci rozwijający w ten sposób swoje zainteresowania i pasje.

mgr farm. Tomasz Nawrocki
W Polsce nie istnieje atrakcyjna oferta studiów podyplomowych dla farmaceuty pracującego w aptece. Oczywiście można uzyskać specjalizację z farmacji aptecznej, jednak nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi uprawnieniami oprócz możliwości wcześniejszego – bo po trzech latach, a nie pięciu – otrzymania uprawnień kierownika apteki.
Jeśli chodzi o kształcenie podczas specjalizacji, to opinie są bardzo różne – od pozytywnych, do wręcz takich, że była to strata czasu i pieniędzy. Dlaczego? Ponieważ zazwyczaj właściciele aptek nie są zainteresowani szeroką wiedzą, lecz umiejętnościami praktycznymi i doświadczeniem pracownika. Przypuszczam, że w przypadku większości aptek chętniej wypłacono by większe wynagrodzenie farmaceucie ze studiami podyplomowymi z marketingu niż z szeroką ogólną wiedzą merytoryczną. Jest to niestety odzwierciedleniem aktualnego stanu rynku aptecznego. Obowiązkiem farmaceuty jest również uczestnictwo w szkoleniach ciągłych, podczas których zdobywa punkty edukacyjne. Problemem jest jednak to, że te dodatkowe czynności farmaceuta wykonuje poza godzinami pracy, co również nie zachęca do samorozwoju. Uważam, że system kształcenia farmaceutów w obecnym kształcie wymaga stopniowej ewolucji, jeśli nie rewolucji.

Ewelina Michnik
kierownik marketingu operacyjnego Ziko Apteka sp. z o. o.
Farmaceuci pracujący w Ziko Apteka sp. z o.o. bardzo chętnie podjęliby studia podyplomowe, ale uważają, że wachlarz dostępnych kierunków jest zawężony i brakuje interesujących ich specjalizacji, takich jak choćby radiofarmacja czy opieka farmaceutyczna. Niestety często zdarza się również, że kierunki pierwotnie dostępne nie zostają finalnie uruchomione albo są dedykowane tylko absolwentom medycyny, jak np. kosmetologia na niektórych uczelniach. Dodatkowo możliwość podjęcia studiów podyplomowych utrudnia fakt, iż zajęcia są prowadzone w weekendy, kiedy to farmaceuci pracują.