Ekspert: grypa to jedna z głównych przyczyn zachorowań i zgonów wśród seniorów

Grypa stanowi jedną z głównych przyczyn zachorowań i zgonów wśród seniorów. Co roku z powodu jej powikłań umiera ok. 6 tys. osób po 65. roku życia. Dlatego tak ważne jest szczepienie przeciw grypie osób w podeszłym wieku – przypomina pulmonolog prof. Adam Antczak w serwisie Naukawpolsce.pl.

Grypa – najnowsze dane

Z meldunków epidemiologicznych Narodowego Instytutu Zdrowia i Higieny – Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w okresie od 1 września 2022 r. do 22 maja 2023 r. (sezon grypowy 2022/2023), odnotowano w Polsce łącznie blisko 5,8 mln zgłoszeń przypadków zachorowań lub podejrzeń zachorowań na grypę. Jednak chorych było prawdopodobnie o wiele więcej, ponieważ część osób chorych na grypę nie zgłasza się do lekarza i leczy się domowymi sposobami.

Grypa jest groźną chorobą. Nieleczona lub leczona niewłaściwie może doprowadzić do bardzo groźnych powikłań, m.in. wtórnego zapalenia płuc, zaostrzenia chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy astma, zapalenie mięśnia sercowego, opon mózgowo-rdzeniowych lub mięśni.

Jak podkreśla cytowany w informacji prasowej przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych prof. Adam Antczak z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, bardzo dobrze udokumentowana jest zależności między grypą a wzrostem ryzyka zawału serca, udaru mózgu, zatorowości płucnej. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do podwyższonego ryzyka hospitalizacji i śmierci z powodu grypy.

„Co roku z powodu powikłań grypy umiera ok. 6 tys. osób po 65 roku życia. Jeśli zatem w minionym sezonie infekcyjnym mieliśmy blisko 6 mln zachorowań, to zgonów było niewątpliwie więcej, szczególnie gdybyśmy w tych statystykach uwzględnili następstwa sercowo-naczyniowe grypy” – ocenia prof. Antczak.

Osoby starsze w grupie ryzyka

Osoby starsze – ze względu na starzejący się układ immunologiczny oraz współistniejące choroby przewlekłe – są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu grypy oraz jej powikłań, a co za tym idzie, zwiększonego ryzyka hospitalizacji i zgonu. Szczepienie przeciwko grypie nie tylko zmniejsza ryzyko zachorowania na grypę, ale przede wszystkim znacząco zmniejsza ryzyko jej ciężkich powikłań m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, przewlekłych chorób układu oddechowego.

„Dodatkowym argumentem w podjęciu decyzji o szczepieniu przeciw grypie powinna być informacja o tym, że zakażenie wirusem grypy może zwiększyć ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji koronawirusem i odwrotnie. A szczepienie przeciw COVID-19 nie zabezpiecza przed zachorowaniem na grypę” – tłumaczy prof. Antczak.

Tymczasem z analiz wynika, że w sezonie 2022/2023 aż o 20 proc. spadła liczba szczepień przeciwko grypie w porównaniu do poprzedniego sezonu grypowego. Poprawa wyszczepialności przeciwko grypie widoczna była w czasie pandemii COVID-19, kiedy to zaszczepiło się prawie 7 proc. populacji.

„Pomimo szerokiego wdrożenia inicjatyw związanych ze szczepieniami ochronnymi przeciw grypie choroba ta pozostaje główną przyczyną zachorowań i śmierci wśród osób starszych” – podkreśla prof. Antczak. Od 1 września 2023 r. dostępność szczepień przeciw grypie jeszcze się poprawiła. Szczepionki te znalazły się na listach bezpłatnych leków dla wszystkich osób po 65. roku życia oraz dla dzieci i młodzieży do 18. roku życia.

Jak skorzystać z darmowej szczepionki?

Aby skorzystać z darmowej szczepionki, należy udać się do lekarza po receptę oznaczoną symbolem „S” dla Seniorów i „DZ” dla dzieci, i zrealizować ją w aptece.

„Poszerzenie grupy osób, które będą mogły skorzystać z bezpłatnego szczepienia przeciwko grypie, to bardzo dobra informacja. Wszczepialność wśród seniorów w Polsce jest wciąż za mała. Są w Europie kraje, gdzie szczepi się ponad 70 proc. osób będących w jesieni życia. Dla porównania u nas szczepi się około 20 procent. Mamy nadzieję, że dzięki nowej ustawie się to zmieni. Do tego powinniśmy dążyć” – podkreśla prof. Antczak.

Prof. Antczak podkreśla, że przeciw grypie najlepiej zaszczepić się jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grypowego, czyli we wrześniu, ale można także w późniejszym terminie, pod warunkiem, że pacjent jest zdrowy. W profilaktyce grypy stosuje się szczepionki czterowalentne, czyli takie, które chronią nas przed czterema różnymi szczepami wirusa.

„Jeśli pomimo szczepienia dojdzie do zachorowania, infekcja będzie miała znacznie łagodniejszy przebieg, a ryzyko wystąpienia niebezpiecznych powikłań pogrypowych, w tym także śmierci stanie się o wiele niższe niż w przypadku osób niezaszczepionych” – zaznacza prof. Antczak.

Szczepionki przeciwko grypie trafiły już od hurtowni i aptek. Dużym udogodnieniem jest również to, że dorośli mogą skorzystać ze szczepienia w aptekach, ponieważ szczepić mogą również farmaceuci.