Zasłużeni dawcy przeszczepu odznaczeni przez Minister Zdrowia

189 odznaczeń „Zasłużony Dawca Przeszczepu” przyznała Minister Zdrowia, Izabela Leszczyna. Odznakami wyróżniane są osoby, które swoim bliskim przekazały nerkę lub fragment wątroby bądź co najmniej dwukrotnie oddały anonimowym biorcom szpik albo inne regenerujące się komórki i tkanki.

Bohaterowie medycyny transplantacyjnej

„Jest to wyjątkowa uroczystość, bo i zaproszone osoby są wyjątkowe. Odznaczamy tych, którzy są dawcami narządów dla bliskich, a także komórek lub tkanek dla anonimowych biorców. Mam świadomość, jak niezwykle ciężką decyzję podjęliście, jakie towarzyszyły temu emocje – lęk, niepewność o zdrowie i życie, ale te emocje zostały przezwyciężone przez miłość, empatię, solidarność. Oddaliście cząstkę siebie, żeby uratować komuś życie. Jesteście bohaterami medycyny transplantacyjnej i bardzo Wam za to dziękuję. Dziękuję też wszystkim, którzy na co dzień pracują przy transplantacji” – powiedziała Izabela Leszczyna. 

Odznaki są przyznawane na wniosek Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”. 

„Dziękuję, że dajecie Państwo szansę i nadzieję na drugie życie swoim bliskim, ale często też biorcom anonimowym. Znacznie trudniej jest podjąć decyzje, kiedy nie wie się kim jest osoba, która dostaje kawałek Was. Mimo wszystko decydujecie się oddać komórki i tkanki” – powiedział prof. Artur Kamiński, dyrektor Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”, który przytoczył historię jednej z centralnych koordynatorek - beneficjentki transplantacji. „Ta pani jest biorczynią nerki od żywego dawcy, po 3 miesiącach wróciła do pracy. To pokazuje, że dajecie chorym szansę wrócić do normalnego funkcjonowania” – zaznaczył.

Prof. Michał Grąt, konsultant krajowym w dziedzinie transplantologii klinicznej dodał: „Transplantacja jeszcze kilkadziesiąt lat temu pozostawała w sferze since-fiction. Ta piękna dziedzina medycyny realnie przekłada się na tysiące uratowanych istnień. Bez Państwa by się to nie udało”.

Prof. Roman Danielewicz, przewodniczący Krajowej Rady Transplantacyjnej przy MZ, zwrócił się do zebranych z apelem, aby byli ambasadorami idei transplantacji. „Medycyna transplantacyjna ma sens i jest bezpieczne dla dawcy. Wokół tego są obawy w społeczeństwie. Pomóżcie nam je zwalczać. Żeby liczba dawców rosła. To najlepszy sposób leczenia na niewydolności nerek czy wątroby” – zaznaczył. 

Przeszczepy w liczbach

W roku 2024 w Polsce przeszczepiono ponad 2100 narządów. Najczęściej były to nerki. W ubiegłym roku przeszczepiono ich aż 1132 (tj. o 16% w stosunku do roku 2023 – 973). Stale rośnie też liczba transplantacji wątroby – w 2024 r. było to 615, zaś rok wcześniej o 16% mniej tj. 523. Nowe serce z kolei otrzymało 201 osób (w 2023 r. – 179, czyli 12% więcej). Wzrost widzimy też w transplantacji płuca z 98 w 2023 r. do 147 w 2024 r. (wzrost o 50%). Do maja 2025 r. przeszczepiono ponad 996 narządów.

Na przełomie niemal 60 lat w Polsce, dzięki przeszczepom uratowano życie ponad 40 tysiącom osób. Obecnie na narząd nadal czeka około 1905 osób.

W Polsce narządy wykorzystywane w przeszczepieniach pochodzą przede wszystkim od dawców zmarłych. Te, które są pobierane od dawców żyjących to nerki oraz fragmenty wątroby. Po śmierci do przeszczepienia można pobrać nie tylko narządy – nerki, trzustkę, wątrobę, serce czy płuca, ale także rogówki i inne tkanki (skórę, kości, zastawki serca). Można w ten sposób uratować życie co najmniej sześciu chorych.

Mimo że nie trzeba deklarować zgody na transplantację po śmierci, wiele osób dodatkowo rejestruje się w bazach dawców różnych organizacji pozarządowych lub nosi bransoletki bądź karty dawcy, potwierdzające ich zgodę.