Grzybica pochwy to bardzo częsta infekcja intymna. Przyczyną schorzenia są najczęściej drożdżaki Candida albicans. Zwiększona podatność kobiet w ciąży na różnego rodzaju infekcje nie tylko intymne wynika przede wszystkim z obniżonej odporności organizmu w tym okresie. Dodatkowo do rozwoju infekcji intymnych predysponują występujące w okresie ciąży zmiany hormonalne i zaburzenia mikrobioty pochwy.
Ryzyko infekcji intymnych u kobiet w ciąży
Niektóre osoby mają zwiększoną podatność na wszelakie infekcje, co wynika z ogólnie słabszej odporności organizmu. Kobiety w ciąży często mają problemy z zapaleniem pęcherza moczowego, przez co także narażone są na zwiększone ryzyko infekcji intymnych. Podwyższony poziom cukru zmienia pH pochwy, stwarzając tym samym warunki do rozwoju grzybów i powstawania stanów zapalnych.
Przewlekły stres, długotrwałe napięcie psychiczne oraz ciągłe zmęczenie osłabiają ogólną odporność organizmu. Ponadto infekcjom intymnym sprzyja także noszenie bielizny ze sztucznych materiałów, stosowanie nieodpowiednich kosmetyków do higieny intymnej oraz nieodpowiednia higiena intymna.
Zakażenia
Najczęściej u kobiet w ciąży dochodzi do rozwoju zakażeń grzybiczych wywołanych przez drożdżaki z gatunku
Candida. W pierwszym trymestrze śluzówka pochwy staje się wrażliwsza, podnosi się także poziom hormonów, głównie estrogenu oraz glikogenu. Dochodzi do zmiany pH pochwy z kwaśnego w kierunku zasadowego, co stanowi doskonałe środowisko dla rozwoju zakażeń grzybiczych. W ciąży niezwykle istotna jest szybka reakcja w przypadku pojawienia się pierwszych objawów infekcji. Brak reakcji lub jej opóźnienie zwiększa ryzyko przedostania się chorobotwórczych patogenów do kanału szyjki macicy, owodni i w konsekwencji do płodu. Może to skutkować pojawieniem się kolejnych powikłań, a w skrajnych przypadkach stworzyć realne zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka.
Diagnoza
Podstawą skutecznego leczenia jest postawienie prawidłowej diagnozy. W przebiegu ciąży wydzielana jest zwiększona ilość śluzu w szyjce macicy. Śluz ten w warunkach zdrowego organizmu powinien być bezwonny, przejrzysty lub lekko białawy, śliski i nieco lepki w dotyku.
W przypadku zakażenia bakteryjnego śluz zmienia zabarwienie na szary lub żółtawy, staje się bardziej wodnisty, może mieć ponadto nieprzyjemny rybi zapach. Z kolei w przypadku infekcji grzybiczych wydzielina pochwy staje się biaława, a jej konsystencja serowata.
Mogą zdarzyć się także infekcje mieszane. Infekcjom intymnym może towarzyszyć obrzęk, ból, suchość pochwy oraz pieczenie pochwy. Często dolegliwości ustępują same po kilku dniach, co nie oznacza wyleczenia infekcji. Niestety może ona nawrócić z dużo bardziej nasilonymi objawami. Dlatego kobiety w ciąży powinny już przy pojawieniu się pierwszych objawów infekcji zgłosić się do lekarza, który wykona niezbędne badania i włączy leczenie.
W celu zapobiegania infekcjom intymnym warto zrezygnować z noszenia zbyt obcisłej bielizny, a miejscom intymnym należy zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Zaleca się noszenie bawełnianej bielizny, a w ciąży spanie w luźnych koszulach. Niezwykle ważna jest właściwa higiena miejsc intymnych. Do mycia okolic krocza powinno się używać płynów, żeli lub emulsji specjalnie do tego przeznaczonych. Temperatura wody do mycia nie powinna być za wysoka i parzyć okolic intymnych.
Wspomaganie bariery ochronnej okolic intymnych
Zawsze przemywany okolice intymne od przodu do tyłu. Do osuszenia krocza powinno się używać indywidualnego ręcznika, najlepiej przeznaczonego tylko do tej okolicy, a kierunek osuszania powinien być zgody z kierunkiem podmywania. Mycie okolic intymnych nie powinno być częstsze niż dwa razy dziennie, gdyż zbyt częste mycie wypłukuje naturalną mikrobiotę pochwy. Należy ponadto unikać siedzenia w długotrwałej kąpieli z pianą, a raczej brać prysznic.
Aby wspomóc bariery ochronne okolic intymnych, warto regularnie stosować probiotyki ginekologiczne. Są one zalecane w okresie ciąży i połogu, ale także po leczeniu antybiotykami, infekcjach intymnych, a także w przypadku korzystania z basenu.
Leczenie
Infekcje intymne w ciąży z powodzeniem mogą być leczone za pomocą klotrymazolu. Lek ten ma szeroki zakres działania przeciwgrzybiczego – niszczy grzyby oraz hamuje ich wzrost.
Klotrymazol jest skuteczny w zwalczaniu infekcji wywołanych przez drożdżaki, ale także przez dermatofity oraz pleśnie. Lek w tabletkach dopochwowych doskonale sprawdza się w leczeniu zakażeń pochwy i sromu. Może być stosowany u dorosłych oraz u młodzieży powyżej 16. r.ż. Na polskim rynku dostępne są preparaty bez recepty zawierające maksymalną dawkę klotrymazolu, tj. 500 mg w postaci tabletek dopochwowych.
Zaleca się stosowanie leku przed snem w dawce jednorazowej. W przypadku braku poprawy po 7 dniach od zastosowania należy skonsultować się z lekarzem. Leczenie może być powtórzone. Jednak nawracające infekcje mogą wskazywać na inną chorobę będącą przyczyną dolegliwości. W przypadku powtarzających się objawów pacjentka powinna skonsultować się z lekarzem. Należy pamiętać, iż leki bez recepty z klotrymazolem w I trymestrze ciąży mogą być podawane tylko po uprzedniej konsultacji lekarskiej.