Samotność – nowa choroba cywilizacyjna?

Niemal połowa dorosłych Polaków czuje, że brakuje jej towarzystwa. Z raportu Instytutu „Pokolenia” z 2022 r. „Poczucie samotności wśród dorosłych Polaków” wynika, że aż 53% dorosłych Polaków cierpi na samotność, aż 35% osób nie ma nikogo, do kogo mogłaby się zwrócić o pomoc – donosi serwis Medexpress.pl. Kolejne badania z 2023 r. pokazały, że 26% osób w wieku 80+ często lub prawie zawsze odczuwa osamotnienie. Pandemia COVID-19 odegrała w tym także znaczącą rolę, na samotność popandemiczną cierpi 25% Europejczyków.

Odseparowanie i niskie wsparcie społeczne

„Samotność jest trudna do jednoznacznego zdefiniowania. Według najnowszych aktualnych definicji sprowadza się ona do ograniczenia kontaktu z innymi ludźmi, niskiego poziom wsparcia społecznego, czy też odseparowanie od społeczeństwa. U osób starszych samotność może powodować negatywne skutki zarówno psychiczne jak i somatyczne, dlatego bardzo ważne jest, aby seniorzy nie czuli się samotni” – wyjaśnia lek. Szymon Florek z Zakładu Psychoprofilaktyki Katedry Psychiatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

U samotnych starszych osób mogą częściej rozwijać się zaburzenia funkcji poznawczych. Rozmaite badania wykazały także związek poczucia samotności z różnymi zaburzeniami snu, ale również z depresją, dusznicą bolesną, otępieniem, cukrzycą typu 2, czy wreszcie zapaleniem stawów. Czy zatem recepta na samotność w ogóle istnieje? A może warto zastanowić się nad tym, jak możemy z nią walczyć?

Aktywizacja osób samotnych

„Naturalnym elementem takiej walki jest integracja z lokalną społecznością, która łączy osoby podzielające te same pasje i zainteresowania. Możemy tutaj wymienić koła gospodyń, czy też te związane z fotografią. Oczywiście tego typu >>kół zainteresowań<< jest mnóstwo, ale… co zrobić w sytuacji, kiedy senior zwyczajnie nie wypisuje się w żadne działające w rejonie jej zamieszkania?” – pyta specjalista i dodaje:

„Dobrym pomysłem jest wtedy zainteresowanie się wszelkimi spotkaniami tzw. kół emerytów, które działają zarówno w większych miastach, jak i wsiach. Zazwyczaj program aktywności dla seniorów jest bardzo różnorodny i obejmuje z jednej strony prelekcje dotyczące różnych obszarów życia, jak i z drugiej strony – wycieczki do ciekawych miejsc. W tym miejscu warto również wspomnieć o niezwykle popularnych w obecnych czasach uniwersytetach trzeciego wieku. Bardzo wiele uczelni wyższych posiada w swoich strukturach specjalne jednostki, które zajmują się właśnie prowadzeniem zajęć dla seniorów. Oczywiście w tym miejscu na pierwszy plan wysuwa się chęć dowiedzenia się czegoś ciekawego, czerpania wiedzy, zdobywania nowych umiejętności. Nie należy zapominać jednak o pozostałych walorach takich zajęć jakimi są spotkania z innymi osobami tworząca okazje do wymiany poglądów i zainteresowań.”