W dniu 26 marca br. weszła w życie ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych[1]. Ustawa ta reguluje m.in. zasady wykonywania zawodu technika farmaceutycznego, ustawicznego rozwoju zawodowego osób wykonujących ten zawód oraz ich odpowiedzialność zawodową. Jakie zmiany wnosi ww. regulacja?
Podstawa prawna
Ustawa w art. 13 ust. 1 pkt 11 wskazuje, że wykonywanie zawodu technika farmaceutycznego polega na wykonywaniu, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
[2], czynności zawodowych w zakresie sporządzania i wytwarzania produktów leczniczych oraz prowadzenia obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece na podstawie przepisów prawa
[3]. Jednocześnie ust. 4 ww. przepisu zawiera upoważnienie ustawowe dla Ministra Zdrowia do określenia szczegółowego wykazu czynności zawodowych m.in. technika farmaceutycznego (projekt dostępny na stronie RCL
[4])
Warunki dopuszczenia do wykonywania zawodu technika farmaceutycznego po dniu 26 marca 2024 r.
Do wykonywania zawodu technika farmaceutycznego uprawniona jest osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
1. posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2. nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe (konieczne jest przedłożenie pracodawcy/zleceniodawcy zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności);
3. korzysta z pełni praw publicznych;
4. wykazuje znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania danego zawodu medycznego oraz złożyła oświadczenie o odpowiedniej treści;
5. posiada odpowiednie wykształcenie, kwalifikacje lub dokument, tj. warunkiem jest:
- rozpoczęcie po dniu 31 sierpnia 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej i uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie technik farmaceutyczny; lub
- rozpoczęcie przed dniem 1 września 2018 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego technik farmaceutyczny lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik farmaceutyczny; lub
- uzyskanie wykształcenia, kwalifikacji lub dokumentu w państwie członkowskim UE lub spoza UE, uznanego w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny odpowiedniemu polskiemu dyplomowi i tytułowi zawodowemu;
6. posiada wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego
[5].
Formy wykonywania zawodu
Zawód technika farmaceutycznego można wykonywać:
- na podstawie umowy o pracę, w ramach stosunku służbowego, na podstawie umowy cywilnoprawnej lub w ramach wolontariatu zarówno w zakładzie będącym podmiotem leczniczym (apteka ogólnodostępna, apteka szpitalna, punkt apteczny) jak i w zakładzie niebędącym podmiotem leczniczym (np. hurtownia farmaceutyczna);
- jako przedsiębiorca będący podmiotem leczniczym po zarejestrowaniu w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą;
- jako przedsiębiorca niebędący podmiotem leczniczym.
Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego
Ustawa stworzyła Rejestr prowadzony przez jednostkę podległą Ministrowi Zdrowia, który ma umożliwiać pracodawcom i pacjentom weryfikację osób wykonujących poszczególne zawody medyczne. Jest prowadzony w systemie teleinformatycznym udostępnianym przez Centrum e Zdrowia.
Rejestr ten jest dostępny pod adresem: https://rizm.ezdrowie.gov.pl.
Podstawowe funkcjonalności systemu, to m.in.:
- rejestracja wniosku o wpis do rejestru przez przedstawicieli zawodów medycznych wskazanych w ustawie;
- obsługa złożonych wniosków przez Urzędy Wojewódzkie, w tym tworzenie wpisów w rejestrze;
- generowanie zaświadczeń o posiadanym wpisie[6].
Rozwój zawodowy
Ustawa nałożyła na każdego technika farmaceutycznego obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego (art. 20-40 ustawy).
- ustawiczny rozwój zawodowy może być realizowany przez kształcenie podyplomowe lub doskonalenie zawodowe (art. 20),
- odbywa się on w 5-letnim okresie rozliczeniowym, tzw. okresem edukacyjnym, który rozpoczyna się z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym technik farmaceutyczny uzyskał wpis do rejestru, technik farmaceutyczny będzie musiał zdobyć 200 punktów edukacyjnych[8] (art. 39),
- technikowi farmaceutycznemu podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługuje, na jego wniosek, płatny urlop szkoleniowy w wymiarze do 6 dni roboczych rocznie (art. 40).
Odpowiedzialność zawodowa (art. 41-83 ustawy)
- technik farmaceutyczny podlega odpowiedzialności zawodowej za zawinione naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem zawodu (art. 41),
- postępowanie toczy się przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej (art. 43),
- karami za przewinienie zawodowe są: upomnienie; nagana; kara pieniężna; zawieszenie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego na okres do 5 lat albo pozbawienie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego.
Ważne!
- Jeżeli technik farmaceutyczny zamierza po 26 marca 2025 r. nadal wykonywać swój zawód – musi złożyć wniosek o wpis do Rejestru najpóźniej do 26 września 2024 r. Jeżeli wniosek o wpis do Rejestru w tym terminie nie zostanie złożony, to osoba taka będzie mogła wykonywać zawód technika farmaceutycznego tylko do 26 marca 2025 r. (art. 99 ustawy).
- Wykonywanie czynności technika przez osobę bez wpisu do tego rejestru po ww. terminie może skutkować kwestionowaniem refundacji przez NFZ (analogicznie jak wykonywanie czynności przez farmaceutę niewpisanego do Centralnego Rejestru Farmaceutów).
- Złożenie wniosku o wpis do rejestru podlega opłacie w wysokości 100 zł (art. 6 ust. 1 ustawy). Wniosek o wpis do rejestru składany jest do Ministerstwa Zdrowia, które przekazuje je następnie do właściwego wojewody.
Technik farmaceutyczny składając wniosek powinien (zgodnie z art. 5 ustawy) przekazać m.in.
- swoje dane osobowe;
- nazwę i adres miejsca wykonywania zawodu technika farmaceutycznego;
- nazwę i adres ukończonej szkoły;
- datę rozpoczęcia kształcenia w zawodzie;
- zaświadczenie o odbyciu praktyki w aptece, jeżeli dotyczy[7];
- odwzorowanie cyfrowe dokumentu potwierdzającego uznanie praktyki zawodowej – w przypadku technika farmaceutycznego, któremu uznano tę praktykę odbytą w innym kraju;
- poziom wykształcenia.
Wpisu do Rejestru dokonuje wojewoda po potwierdzeniu prawdziwości danych zawartych w składanym wniosku.
Jawność danych rejestru (art. 4 ustawy o zawodach medycznych) – Rejestr jest jawny i zawiera m.in.:
- numer wpisu;
- indywidualny identyfikator wpisu;
- datę wpisu;
- nazwę wykonywanego zawodu medycznego;
- imię (imiona) i nazwisko;
- nazwę i adres miejsca wykonywania zawodu medycznego oraz NIP lub REGON lub numer księgi rejestrowej z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą lub unikalnego identyfikatora apteki lub punktu aptecznego – jeżeli dotyczy;
- informację o zawieszeniu uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego;
- informację o zaprzestaniu wykonywania zawodu medycznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- informację o wznowieniu wykonywania zawodu medycznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- datę utraty uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego wraz z podaniem przyczyny;
- informację o tymczasowym zawieszeniu uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego albo o ograniczeniu zakresu czynności w jego wykonywaniu.