Poranna kawa uruchamia w komórkach mechanizm długowieczności

Kofeina aktywuje kluczowy mechanizm komórkowy AMPK, który pomaga komórkom radzić sobie z brakiem energii i stresem. To odkrycie może tłumaczyć, dlaczego picie kawy wiąże się z lepszym zdrowiem i dłuższym życiem.

Więcej niż poprawa koncentracji

Jak ustalili naukowcy z Queen Mary University of London, kofeina – najpopularniejszy związek neuroaktywny na świecie – może robić znacznie więcej niż tylko poprawiać koncentrację; może spowalniać procesy starzenia się komórek. Badanie, które doprowadziło ich do takiego wniosku, przeprowadzili na drożdżach rozszczepialnych (fission yeast) – jednokomórkowym organizmie, który bardzo dobrze odwzorowuje podstawowe procesy zachodzące w ludzkich komórkach. Ich wyniki opisali w czasopiśmie „Microbial Cell".

Kilka lat wcześniej ten sam zespół naukowców odkrył, że kofeina może wpływać na długość życia komórek poprzez oddziaływanie na regulator wzrostu TOR. To biologiczny przełącznik, który mówi komórkom, kiedy rosnąć, w zależności od dostępności składników odżywczych i energii. Jest to mechanizm obecny w organizmach od ponad 500 milionów lat.

Wewnętrzny miernik paliwa

W swoim najnowszym badaniu doszli jednak do zaskakującego wniosku – kofeina nie działa bezpośrednio na TOR. Zamiast tego aktywuje AMPK, czyli enzym pełniący rolę wewnętrznego miernika paliwa, który jest ewolucyjnie zachowany u drożdży i ludzi.

„Kiedy komórkom brakuje energii, AMPK przełącza je, wymuszając przestawienie się na tryb oszczędzania i naprawy, aby pomóc im przetrwać – wyjaśnił główny autor badania dr Charalampos (Babis) Rallis. „A jak pokazały nasze wyniki, kofeina pomaga włączać ten przełącznik”.

Co ciekawe, AMPK jest także celem działania metforminy – popularnego leku na cukrzycę, który od jakiegoś czasu jest badany pod kątem potencjalnego wydłużania życia u ludzi.

Dzięki badaniom na drożdżach naukowcy wykazali, że aktywacja AMPK przez kofeinę wpływa na sposób, w jaki komórki rosną, naprawiają DNA i reagują na stres, a więc na procesy ściśle związane ze starzeniem się i chorobami.

„Te odkrycia pomagają wyjaśnić, dlaczego kofeina może być korzystna dla zdrowia i długowieczności. Otwierają też ekscytujące możliwości przyszłych badań nad tym, jak możemy wywoływać te efekty bardziej bezpośrednio: za pomocą diety, stylu życia lub nowych leków” – podsumowali autorzy publikacji. (PAP)