6 marca: Europejski Dzień Logopedy

Trudności związane z mową dotyczą wielu osób na całym świecie. 6. marca obchodzony jest Europejski Dzień Logopedy – przypomina serwis Medexpress.pl. W tym roku ma on zwrócić uwagę na współpracę logopedów z innymi specjalistami. Ten zawód najczęściej jest kojarzony z piękną wymową. Jednak jego spektrum jest bardzo szerokie i dotyczy zdrowia na wielu etapach życia.

Interdyscyplinarna dziedzina naukowa

Logopedia jest interdyscyplinarną dziedziną naukową, zajmującą się komunikacją językową, czyli językowym porozumiewaniem się oraz zaburzeniami w tym zakresie. Wiąże ze sobą liczne gałęzie nauki: neurologię, audiologię, foniatrię, laryngologię, ortodoncję psychiatrię, psychologię, fizjoterapię, pedagogikę, pedagogikę specjalną i językoznawstwo. Ta bardzo długa lista i tak nie wyczerpuje wszystkich obszarów, do których sięga w swojej pracy logopeda. Współpraca ze specjalistami innych dziedzin jest bardzo ważna ponieważ znacząco polepsza efekty pracy z pacjentem.

Oblicza logopedii

Podopiecznym logopedy można stać się na każdym etapie życia. Do pierwszego kontaktu z nim często dochodzi tuż po narodzeniu. Na oddziałach neonatologicznych logopedzi wspomagają prawidłowy rozwój wcześniaków, ściśle współpracując z całym zespołem medycznym. Pozwala to doskonalić prawidłowe wzorce ruchowe oparte na odruchach, które są podstawą właściwego rozwoju.

Często procedury ratujące życie noworodka dotyczą kluczowych obszarów związanych z odruchami, takich jak jama ustna, dłonie i stopy. Praca z logopedą na tym etapie pozytywnie wpływa na funkcjonowanie dziecka po wyjściu ze szpitala. Również noworodki urodzone o czasie mogą trafić pod opiekę logopedy. Problemy z karmieniem sygnalizują, że warto udać się do takiego specjalisty. Zwłaszcza, że im szybsza interwencja, tym mniej w późniejszym rozwoju nawarstwiających się konsekwencji, czasami drobnych nieprawidłowości.

W takim przypadku logopeda często łączy siły z laryngologiem i wspólnie podejmują decyzję o ewentualnych zabiegach. Na przykład, podcięcie wędzidełka języka pozwala uwolnić język przytrzymywany zbyt krótkimi tkankami. W rezultacie dziecko może prawidłowo rozwijać ruchy związane z połykaniem, a to stanowi m.in. trening do późniejszej prawidłowej wymowy.

Dzięki Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, programem przesiewowych badań słuchu, od 2003 roku zostały objęte wszystkie noworodki w Polsce. Od tego momentu zmieniło się oblicze polskiej surdologopedii, czyli dziedziny logopedii zajmującej się pracą z osobami niesłyszącymi. Program ten umożliwił otoczenie dzieci opieką audiologiczną już na bardzo wczesnym etapie życia. Dzięki prawidłowemu słuchowi fizycznemu są one w stanie w prawidłowy sposób przyswoić mowę. Mimo to logopeda monitoruje rozwój mowy dziecka z zaburzeniami słuchu, by ją stymulować i w razie potrzeby wesprzeć.

Wśród logopedów są także specjaliści zajmujący się opóźnionym lub zaburzonym rozwojem mowy (w tym zaburzeniami artykulacji), rozwojem komunikacji werbalnej i niewerbalnej w autyzmie oraz wprowadzaniem metod komunikacji alternatywnej (AAC), dla osób, które pozbawione są możliwości mówienia, lub ich mowa nie spełnia wszystkich funkcji komunikacyjnych. W wymienionych logopedycznych domenach współpraca interdyscyplinarna między specjalistami ma szczególnie dużą wartość terapeutyczną. Idealnym rozwiązaniem są zespoły wielospecjalistyczne, które mogłyby otoczyć pacjenta pełną, skuteczną opieką, której na danym etapie potrzebuje i zmienić jakość jego życia.