Prof. Wysocki: Pojawiają się pierwsze leki spersonalizowane

Terapia spersonalizowana to nowatorska metoda leczenia wymierzona w konkretne zaburzenie genetyczne wykryte u danej osoby. Obecnie wykorzystuje się ją już w kilku dziedzinach medycyny, jednak największe nadzieje stwarza dla pacjentów onkologicznych. Badania nad biologią nowotworów pozwoliły wyodrębnić określone mutacje genetyczne, które są odpowiedzialne za rozwój niektórych odmian raka. Zdiagnozowanie takiej mutacji u chorego umożliwia zastosowanie leku spersonalizowanego, który działa wyłącznie na konkretną wadę DNA.

– Już teraz czasem jesteśmy w stanie stwierdzić, że określony lek działa w określonym przypadku uszkodzonego genu, w określonym nowotworze, u określonego pacjenta. Pojawiają się pierwsze leki spersonalizowane. Na przykład w przypadku raka płuca stosuje się kryzotynib. Lek ten jest skuteczny u osób, u których jest pewna anomalia genetyczna w obrębie komórek nowotworowych – mówi prof. dr hab. Piotr Wysocki, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej.

Terapia kryzotynibem jest przeznaczona dla wąskiej grupy pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuc, u których wykryto mutację genu ALK. Nieprawidłowe działanie genu doprowadza do produkcji białka, które stymuluje rozwój guza. Lek wybiórczo hamuje nieprawidłowe białko, przez co istotnie zmniejsza odsetek przerzutów i spowalnia postęp choroby.

Obecnie terapię spersonalizowaną wykorzystuje się również w leczeniu raka piersi, okrężnicy, wątroby, nerek oraz przewlekłej białaczki szpikowej. Metoda ta umożliwia znaczne ograniczenie skutków ubocznych, które do tej pory były nieodłącznym elementem terapii onkologicznej.

– Klasyczna chemioterapia jest leczeniem toksycznym. Stosowanie leków spersonalizowanych zmniejsza ryzyko działań niepożądanych oraz ryzyko konieczności hospitalizacji chorego z powodu działań niepożądanych. Tym samym zmniejsza wszystkie koszty pośrednie związane z leczeniem. Pozwala również zaoszczędzić wydatki bezpośrednie, bo nie stosujemy leków w ciemno – dodaje prof. Wysocki.

Badania nad lekami spersonalizowanymi są uważane za jeden z najważniejszych obszarów rozwoju współczesnej onkologii.