Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia – przełomowa inicjatywa dla pacjentów w UE

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia – EPDZ (European Health Data Space – EHDS) otwiera nowy rozdział w zarządzaniu danymi zdrowotnymi w UE. Dziś zostało opublikowane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w tej sprawie. Przyjęcie rozporządzenia to ważny krok w budowie Europejskiej Unii Zdrowotnej.

Czym jest EPDZ (EHDS)?

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia zmieni sposób, w jaki europejscy obywatele i lekarze będą korzystać z danych medycznych. EPDZ zapewni, że każdy pacjent w UE będzie miał łatwy, bezpieczny i natychmiastowy dostęp do swojej dokumentacji medycznej – w kraju i w każdym innym państwie członkowskim.

Dlaczego to jest ważne?

Dzięki EPDZ pacjenci będą mieli pełną kontrolę nad swoimi danymi zdrowotnymi. To oznacza, że sami zdecydują, kto i w jakim zakresie może mieć dostęp do ich elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Co ważne – niezależnie od tego, czy przebywają w Polsce, czy np. na wakacjach za granicą, lekarz będzie mógł (na wniosek pacjenta) szybko uzyskać dostęp do potrzebnych informacji, np. wyników badań, historii leczenia czy e-recept.

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia to główny temat spotkania wysokiego szczebla, które odbędzie się 18 marca 2025 r. Wezmą w nim udział m.in. europejscy ministrowie zdrowia, nauki i cyfryzacji. Spotkanie odbędzie się w ramach polskiej prezydencji w Radzie UE.

Dowiedz się więcej o spotkaniu na stronach:

• https://polish-presidency.consilium.europa.eu/pl/wydarzenia/europejska-przestrzen-danych-dotyczacych-zdrowia-wydarzenie-wysokiego-szczebla/
• http://euhealthdataspace.eu/index.asp

Co to oznacza dla pacjenta?

• Dostęp do dokumentacji medycznej z każdego miejsca w UE – bez względu na to, gdzie aktualnie przebywa pacjent.
• Dane zdrowotne zawsze pod ręką – lekarz w każdym kraju UE będzie mógł szybko sprawdzić historię zdrowia, co ułatwi diagnozę i leczenie.
• Bezpieczeństwo i prywatność – pacjent sam zdecyduje, jakie informacje udostępni i komu. Wszystko będzie chronione zgodnie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa.

Rozporządzenie wprowadza szeroki katalog praw pacjentów w UE.

Jakie dane będą dostępne?

Pacjenci będą mieli natychmiastowy i bezpłatny dostęp do najważniejszych informacji. Będą to:

• skrócone karty zdrowia pacjenta,
• e-recepty i informacje o ich realizacji,
• wyniki badań obrazowych (np. rtg, rezonans) z opisami,
• wyniki badań laboratoryjnych i innych badań diagnostycznych,
• wypisy (np. ze szpitali).

Lepsza opieka i wsparcie dla nauki

Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia to nie tylko korzyści dla pacjentów i lekarzy. To też ogromna szansa dla naukowców i instytucji, którzy zajmują się ochroną zdrowia.

Dane zdrowotne – odpowiednio zanonimizowane – będą mogły być wykorzystywane do badań naukowych, monitorowania stanu zdrowia społeczeństwa i przygotowywania skutecznych strategii zdrowotnych w całej Europie.

Wspólny standard w całej UE

Aby wszystko działało sprawnie, systemy elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) w różnych krajach będą musiały być ze sobą kompatybilne. Dzięki temu lekarz w każdym kraju UE będzie mógł odczytać i zrozumieć dokumentację pacjenta, nawet jeśli pochodzi z innego państwa.

Terminy

Rozporządzenie wejdzie w życie 26 marca 2025 r. Wdrażanie EPDZ/EHDS będzie etapowe. Instytucje i część przepisów, które umożliwią działanie tego systemu, będą gotowe do 26 marca 2027 r. Do tego czasu Komisja Europejska opracuje zasady gromadzenia, przechowywania i wymiany danych, a państwa członkowskie wyznaczą, kto będzie zarządzać systemami elektronicznej dokumentacji medycznej w danym kraju.

Materiały

Komisja Europejska przygotowała odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia. Znajdziesz je TU.

Podstawia prawna

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/327 z dnia 11 lutego 2025 r. w sprawie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia oraz zmiany dyrektywy 2011/24/UE i rozporządzenia (UE) 2024/2847.