W 2023 r. oficjalnie potwierdzono w Polsce 25 244 przypadki boreliozy i 659 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu – wynika z najnowszego zestawienia o zachorowaniach na choroby zakaźne, na które powołuje się serwis Politykzdrowotna.com. W 2022 r. było 17 369 przypadków boreliozy i 446 kleszczowego zapalanie mózgu. Potwierdza to wzrost zachorowań na choroby odkleszczowe, obserwowany już w połowie roku.
Nie wszystkie kleszcze są nosicielami
Nie wszystkie kleszcze są nosicielami bakterii boreliozy, jednak podczas ukąszenia mogą przenosić do krwi także inne bakterie i wirusy wywołujące m.in. kleszczowe zapalenie mózgu.
Borelioza – co ją wywołuje?
Boreliozę, zwaną też chorobą z Lyme, wywołują krętki z rodzaju Borrelia. W pierwszym okresie u większości zakażonych pojawia się niebolesny rumień, w którego środku widać przejaśnienie. Zmianom skórnym czasem towarzyszą objawy grypopodobne takie, jak: gorączka lub stany podgorączkowe, uczucie rozbicia, zmęczenie, bóle głowy, mięśni i stawów. Wśród późnych objawów boreliozy u osób dorosłych wymieniane jest np. zanikowe zapalenie skóry kończyn. Zmianom towarzyszy zapalenie stawów i zmiany neurologiczne.
Kleszczowe zapalenie mózgu bardzo niebezpieczne
Kleszczowe zapalenie mózgu to ostra choroba wirusowa, która często wiąże się z powikłaniami neurologicznymi. U części osób zakażonych dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Może też dojść do zapalenia rdzenia kręgowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu dostępne są szczepionki.
Co robić po ukąszeniu kleszcza?
Kleszcze żyją głównie w lasach liściastych i mieszanych, na obszarach trawiastych, w gęstych zaroślach, paprociach, a także w parkach miejskich i na otoczonych terenami zieleni obrzeżach osiedli mieszkaniowych. Jeśli dojdzie do wkłucia się kleszcza, należy go jak najszybciej wyjąć z ciała.
Nie wolno go smarować tłuszczem, benzyną, wykręcać ani wyciskać. Należy delikatnie chwycić kleszcza pęsetą przy samej skórze i wyciągnąć w górę. Po wyjęciu miejsce trzeba starannie zdezynfekować.
Jak wykryć chorobę odkleszczową?
Gdy ukąsi nas kleszcz, nie należy zakładać, że zachorujemy na jedną z chorób odkleszczowych. Wprawdzie wiele pajęczaków jest zakażonych krętkami Borelia lub wirusem Kleszczowego Zakażenia Mózgu, jednak to nie oznacza, że nas nimi zakażą. Specjaliści przestrzegają, by nie dać się nabrać na oferowane badania kleszcza w laboratorium. Rzecznik Praw Pacjenta przypomina, że "badanie kleszcza na obecność patogenów chorób transmisyjnych nie jest badaniem diagnostycznym, nie potwierdza zakażenia pacjenta boreliozą, badanie to nie może być podstawą dla żadnych decyzji terapeutycznych wobec pacjenta. Te powinny być oparte przede wszystkim na objawach klinicznych oraz wynikach badań serologicznych z krwi pacjenta.