Opieka farmaceutyczna
Zalecenia dietetyczne w dolegliwościach dolnego odcinka przewodu pokarmowego
9 minut
Na początku dietoterapii można spożywać przecierane warzywa, a dopiero później zwiększać ich ilość, np. w surówkach. Można również do diety włączyć suszone śliwki oraz grubo mielone siemię lniane. Dzięki zdolności wiązania wody błonnik pokarmowy zwiększa objętość stolca i pobudza motorykę jelit. Przykładowo 100 g otrąb wiąże aż 450 g wody. Działanie takie możliwe jest wyłącznie przy dostatecznej podaży płynów. Osoby cierpiące na zaparcia powinny wypijać ok. 2-3 litrów płynów dziennie. Niedobór wody może doprowadzić do powstawania zbitych mas kałowych w świetle jelita i nasilenia zaparć stolca. W tym względzie zaleca się głównie napoje mleczne fermentowane, wody mineralne, soki warzywne i owocowe, napary z ziół, chłodne płyny wypijane na czczo. Frakcje błonnika rozpuszczalnego w wodzie stymulują dodatkowo rozwój pożądanej mikroflory jelitowej, głównie bakterii fermentacyjnych z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacteria. Należy pamiętać, że stosowanie diety bogatoresztkowej obniża wchłanianie niektórych składników odżywczych (żelazo, wapń, cynk), dlatego istotne jest zwiększenie ich podaży w diecie. Natomiast niewskazane są produkty osłabiające perystaltykę jelit, tj. mocna herbata, kakao, kisiele, czekolada, gruszki, czarne jagody, borówki, porzeczki, czerwone wino oraz produkty zbożowe wysokoprzetworzone – jasne pieczywo, drobnoziarniste kasze. W leczeniu zaparć szczególnie należy unikać produktów i posiłków bogatotłuszczowych, słodyczy, nadmiernego spożycia jaj, potraw pieczonych, smażonych oraz grillowanych, napojów gazowanych. Z kolei dieta w przypadku zaparć spastycznych, w odróżnieniu od stosowanej w zaparciach atonicznych, powinna zawierać mniejsze ilości błonnika pokarmowego i nie powinna zawierać produktów mocno pobudzających perystaltykę jelit, przy czym wyłączyć z diety należy również produkty osłabiające ruchy jelit. Warzywa i owoce należy podawać w formie przecierów i soków. Z diety należy wykluczyć warzywa strączkowe, cebulę, seler, niedojrzałe owoce, owoce ze skórką, owoce suszone, owoce z drobnymi jadalnymi pestkami, chleb razowy, otręby, sery fermentowane, ostre przyprawy. Należy ograniczyć spożycie mięs bogatych w tkankę łączną, gdyż białko tych mięs wzmaga skurcze jelit. Wskazane jest chude mięso (cielęcina, chuda wołowina, drób, królik) oraz chude ryby (dorsz, sandacz, szczupak, morszczuk, lin). Po ustąpieniu zaparć zaleca się stopniowe zwiększanie ilości błonnika pokarmowego, szczególnie frakcji rozpuszczalnych w wodzie (beta glukany, pektyny). Natomiast korzystnie działają tłuszcze łatwo strawne, tj. masło czy oliwa. Ułatwiają one przesuwanie się mas kałowych w jelitach. Zaleca się produkty wzmagające procesy fermentacyjne w jelitach (cukier mleczny, woda z miodem, soki owocowe, warzywne, zsiadłe mleko, jogurt, kefir).