Napar z czystka

autorka: prof. Iwona Wawer

W czystku stwierdzono obecność kilku grup związków polifenolowych, takich jak elagitaniny, flawonoidy, kwasy fenolowe i ich pochodne. Różne gatunki czystka: C. incanus, C. crispus, C. albidus, różnią się profilem związków polifenolowych, a w związku z tym również składem tych rozpuszczalnych w wodzie i obecnych w naparze. Wiadomo, że polifenole izolowane z roślin są silnymi antyoksydantami, wykazują też wiele korzystnych działań prozdrowotnych. Ekstrakt z czystka zawiera dużo oligomerów i polimerów polifenolowych i to są prawdopodobnie główne bioaktywne związki. Wśród 32 związków obecnych w naparze, aż 30 wykazywało działanie antyoksydacyjne, co jest markerem aktywności biologicznej. Liczne publikacje pokazały przeciwzapalną i przeciwwirusową aktywność związków polifenolowych. Wykazano, że wodny ekstrakt z liści wykazuje aktywność przeciwko wirusowi grypy. Przypuszczano, że działają takie związki, jak terpenoidy, fenylopropanoidy, flawonoidy i elagotaniny. W jednym z pierwszych (2009 r.) badań klinicznych, w których stosowano ekstrakty z czystka, randominizowanym, kontrolowanym placebo, uczestniczyło 160 pacjentów cierpiących na infekcję górnych dróg oddechowych. Podawano im tabletki do ssania z ekstraktem z czystka, które rozpuszczały się w ustach po maks. 10 minutach, zawierające 220 mg polifenoli lub placebo. Największa grupa pacjentów miała infekcję bakteryjną (Streptococcus pneumoniae), część infekcję wirusową (wirus grypy typu A i B oraz inne, niezidentyfikowane). Pacjenci dostający ekstrakt z czystka szybciej wyzdrowieli niż grupa dostająca placebo. Objawy choroby nieco szybciej mijały u pacjentów z infekcją wirusową niż bakteryjną. Podobne badania kliniczne (2010 r.) wykonano z udziałem 300 pacjentów z infekcją bakteryjną lub wirusową górnych dróg oddechowych, których obserwowano przez 8 dni. Efekty stosowania ekstraktów z czystka porównano z działaniem zielonej herbaty. Pacjentom podawano kilka tabletek do ssania z ekstraktem z czystka, z dzienną dawką 260 mg polifenoli lub 8 razy po 100 ml herbaty zawierającej w sumie 240 mg polifenoli. Pacjenci oceniali nasilenie objawów (ból, gorączka, intensywność kaszlu, liczbę ataków kaszlu, katar) według specjalnej skali. Okazało się, że pacjenci zażywający ekstrakt z czystka szybciej i łagodniej przechodzili chorobę niż ci stosujący ekstrakt z zielonej herbaty. Dlaczego czystek działał skuteczniej niż zielona herbata? Wyjaśnieniem jest inny ilościowy i jakościowy skład związków polifenolowych, ale biochemiczny mechanizm ich działania powinien zostać wyjaśniony.

Strony: 1 2