Fitoterapia zaparć

 5 minut

Naturalne preparaty
Pacjent powinien uzyskać w aptece również pomoc w postaci zaordynowania konkretnego preparatu leczniczego. Świat roślin dostarcza nam zasadniczo dwóch grup surowców znajdujących zastosowanie w leczeniu zaparć. Są nimi surowce śluzowe (Semen Plantaginis ovatae, Semen Lini czy Semen Psylli) oraz surowce antranoidowe (Aloe, Rhei Radix, Folium Sennae czy Cortex Frangulae). Dwa ostatnie surowce, czyli liść senesu oraz kora kruszyny są dobrze znane nie tylko farmaceutom, ale co bardzo istotne – również pacjentom. Nie trzeba specjalnie przekonywać chorych, że napar z senesu czy kruszyny działa przeczyszczająco – wszyscy to wiedzą i ufają, że zadziała zawsze. Monografie obydwu surowców znalazły się w Farmakopei Polskiej, co może świadczyć o ich ugruntowanej pozycji w fitoterapii. Kora kruszyny zawdzięcza swą aktywność obecności glukofrangulin A i B oraz frangulin A i B, natomiast liść senesu – sennozydom A, B, C i D. Związki te zwiększają zawartość wody w jelicie przez stymulowanie wydzielania chlorków do światła jelita i blokadę pompy sodowo-potasowej w nabłonku jelita. Zahamowanie resorpcji wody powoduje zwiększenie objętości kału i w efekcie doprowadza do defekacji. Surowce te są skutecznymi lekami zarówno w przypadku zaparć nawykowych jak i atonicznych. Z ich stosowaniem, tak jak w przypadku innych leków, wiążą się jednak pewne ograniczenia.

Przeciwwskazania i działania niepożądane
Należy pamiętać, że długotrwałe zażywanie antranoidów wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Niewłaściwe ich stosowanie może doprowadzić do rozwoju tzw. syndromu leniwego jelita, tak więc pacjent uzyska efekt przeciwny do zamierzonego. Bezwarunkowym przeciwwskazaniem do stosowania surowców antranoidowych są: zapalenie i owrzodzenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego-Crohna. Nie powinno się ich również podawać kobietom w ciąży i karmiącym piersią oraz dzieciom do 12. r.ż. Należy pamiętać, że stosowanie leków przeczyszczających prowadzi do utraty elektrolitów (głównie jonów potasu) z organizmu. Notowano również występowanie krwiomoczu i białkomoczu oraz przypadki uszkodzenia nerwów jelit. Leki należące do tej grupy nie mogą być więc stosowane bez ograniczeń (maksymalnie 10 dni) oraz w niewłaściwych wskazaniach. Należy stanowczo odradzić pacjentom stosowanie kory kruszyny czy liścia senesu jako środków odchudzających.

Jedynym uzasadnionym wskazaniem do ich stosowania są zaparcia, a doświadczony farmaceuta powinien przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad na temat jego stanu zdrowia przed zaordynowaniem mu preparatu opartego na pochodnych antracenu.

Strony: 1 2