Opieka farmaceutyczna
Dolegliwości oczu w sezonie jesienno-zimowym
7 minut
autorka: dr n. farm. Paulina Mączka
farmakolog
konsultacja medyczna:
dr n. med. Małgorzata Iwanejko
Wrocławskie Centrum Okulistyczne
W procesie widzenia istotną rolę odgrywa film łzowy stanowiący część układu optycznego. Po każdym mrugnięciu tworzy on równą i gładką powierzchnię na rogówce oka. Film łzowy składa się z trzech warstw: lipidowej – zapobiegającej parowaniu wody oraz warstw wodnej i mucynowej, które nawilżają powierzchnię oka, zapewniając rogówce przejrzystość oraz działając przeciwbakteryjnie.
Warstwa mucyn w znacznym stopniu obniża napięcie powierzchniowe filmu łzowego, tym samym umożliwiając warstwie wodnej równomierne i szybkie pokrycie powierzchni nabłonka gałki ocznej. Wydzielina gruczołów łzowych nie tylko nawilża powierzchnię gałki ocznej i zapobiega jej wysychaniu, ale także zapewnia prawidłowy metabolizm rogówki oraz wyrównuje drobne nierówności na jej powierzchni.
W sezonie jesienno-zimowym wiele czynników może powodować powstanie dolegliwości ze strony oczu. Nasilają się one pod wpływem czynników zewnętrznych, tj. wiatru, zanieczyszczenia powietrza, wahań temperatur oraz coraz krótszego dnia z naturalnym światłem. Przesuszone oczy to nie tylko wynik negatywnego wpływu środowiska. Częste przebywanie w ogrzewanych pomieszczeniach (ciepłe i suche powietrze) ze sztucznym oświetleniem może powodować nasilone objawy suchości oka. Spędzając czas przed ekranem komputera, telewizora bądź telefonu, mrugamy znacznie rzadziej niż zwykle, przez co powierzchnia oka nie jest wystarczająco nawilżona. Jednostajne wpatrywanie się w jeden obszar może powodować dodatkowo inne dolegliwości, tj. ból, swędzenie i pieczenie oczu. Stopień nawilżenia oczu staje się niewystarczający, co często objawia się zaczerwienieniem, swędzeniem oczu oraz uczuciem obecności ciała obcego w oku. Dodatkowymi objawami, na które mogą uskarżać się pacjenci, są pieczenie i kłucie oczu, zmęczenie oczu, nadwrażliwość na światło oraz czasowe pogorszenie ostrości widzenia, tzw. zamglenie.
Objawem niespecyficznym, rzadko kojarzonym z suchością oka, jest – paradoksalnie – nadmierne łzawienie oczu. Dzieje się tak, gdy powierzchnia oka zostaje uszkodzona, a łzy nie przylegają do jego powierzchni tak, jak powinny. To z kolei wymusza większe wydzielanie wody, która w opisywanym przypadku nie przynosi poprawy, a dodatkowo wypłukuje pozostałe warstwy płynu łzowego słabo przylegające do powierzchni rogówki. Pomimo wzmożonej produkcji łez nie łagodzą one dolegliwości związanych z suchością oka.
Brak właściwego nawilżenia oka powoduje problemy z czytaniem, trudności w koncentracji i może upośledzać wykonywanie czynności wymagających skupienia wzroku i uwagi, np. prowadzenie samochodu. Zdarza się, że do powyższych dolegliwości dołącza się swędzenie, zgrubienie i zaczerwienienie powiek i ich brzegów, oraz uczucie ocierania powierzchni oka przy ruchach powiek.