Nauka
Chromanie przestankowe
7 minut
Jak zatem należy zapobiegać schorzeniu i ograniczyć ryzyko rozwoju powikłań mogących w przypadku nieleczenia dolegliwości prowadzić nawet do amputacji kończyny? Przede wszystkim u pacjentów palących należy wyeliminować nałóg palenia tytoniu. U otyłych czy z nadwagą zmniejszyć masę ciała, w tym zastosować odpowiednią dietę, zwiększyć aktywność ruchową w każdej fazie choroby. Do tego skutecznie leczyć schorzenia współistniejące, tj. cukrzycę, nadciśnienie tętnicze oraz hiperlipidemię i hipercholesterolemię, a także odpowiednio pielęgnować obszary powłok skórnych szczególnie ze zmianami o charakterze ran, owrzodzeń czy zmian martwiczych jako powikłań w zaawansowanym stadium choroby. Pacjent musi być regularnie badany przez lekarza w zakresie oceny tętna na poszczególnych tętnicach obu kończyn, a także badań w zakresie USG naczyń, angiografii, kapilaroskopii. Ponadto celem leczenia farmakologicznego uprzednio zdiagnozowanego chromania przestankowego jest złagodzenie dolegliwości i maksymalne wydłużenie dystansu, który pacjent może pokonywać nie doświadczając bólu, a jednocześnie zapobieganie powikłaniom i uzyskania satysfakcjonującej poprawy jakości życia. Taki stan można osiągnąć stosując regularnie terapię lekową, np. preparaty ze wskazaniami terapeutycznymi w chromaniu przestankowym, tzn. pentoksyfilinę, buflomedil, cilostazol bądź leki wspomagające o korzystnym efekcie, np. leki przeciwpłytkowe czy antykoagulanty, leki rozszerzające naczynia (α-blokery, blokery kanałów wapniowych – nifedypina, werapamil, czy inhibitory konwertazy angiotensyny)*.
Efekt terapeutyczny u pacjentów z chromaniem przestankowym ocenia się poprzez wydłużenie dystansu marszu pacjentów. Pentoksyfilina (inhibitor fosfodiesterazy, syntetycza pochodna ksantyny) oraz jej metabolity poprawiają przepływ krwi, zmniejszając jej lepkość. Wywołuje ona zmiany własności reologicznych krwi, zwiększa elastyczność erytrocytów, hamuje ich agregację oraz hamuje agregację płytek krwi poprzez nasilenie syntezy prostacykliny. Ponadto zmniejsza patologicznie zwiększone stężenie fibrynogenu, hamuje przyleganie leukocytów do śródbłonka, zmniejsza aktywację leukocytów i wynikające z niej uszkodzenie śródbłonka. Pentoksyfilina posiada również działanie nieznacznie rozszerzające naczynia i nieznaczne działanie inotropowe dodatnie. Stosowana jest u pacjentów z przewlekłymi zmianami w tętnicach, a zwiększając dopływ krwi do obszarów patologicznie zmienionych poprawia natlenowanie tkanek, stąd jej zastosowanie także w chromaniu przestankowym oraz stanach niedokrwienia mózgu, np. po udarze czy w zaburzeniach czynności ucha wewnętrznego bądź krążenia w obrębie gałki ocznej. W przypadku chromania przestankowego stwierdza się, iż jej stosowanie może przyczynić się do wydłużenia maksymalnego dystansu marszu.
Przy wyborze sposobu leczenia lekarz prowadzący musi dokonać oceny stopnia upośledzenia sprawności chorego, natomiast regularne leczenie zachowawcze może znacząco oddalić konieczność leczenia pacjenta w sposób inwazyjny (zabiegi wewnątrznaczyniowe i operacyjne), a rozważa się je dopiero, gdy leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne (w tym terapia ruchem) nie przynoszą spodziewanej poprawy.
Piśmiennictwo:
* wg Management of peripheral arterial disease (PAD). TransAtlantic Inter-Society Consensus (TASC). Section B: intermittent claudication. European Journal of Vascular and Endovascular Surgery, 2000; 19: S66-S114.