Anafilaksja – problem zdrowotny i społeczny

 8 minut

Z przytoczonego wcześniej raportu „Anafilaksja problem zdrowotny i społeczny” wynika, że w Polsce liczba pacjentów, którzy otrzymali świadczenia w ramach NFZ z powodu anafilaksji (kody ICD-10: T78.0, 78.2, T80.5, T80.6) w latach 2008-2015, wyraźnie się zwiększyła. W przypadku wstrząsu anafilaktycznego wskutek reakcji na pożywienie (T78.0), wzrost w 2015 r. w stosunku do 2008 r. był prawie trzykrotny (z 190 do 532), a w przypadku nieokreślonego wstrząsu anafilaktycznego (T78.2) wyniósł on 35% (z 1786 do 2404). Należy jednak zauważyć, że dane te są niedoszacowane i rzeczywista liczba pacjentów jest wyższa[1]. Łączne koszty świadczeń medycznych związanych ze wstrząsem anafilaktycznym (dla kodów ICD-10: T78.0, 78.2, T80.5, T80.6) w latach 2008-2015 oscylowały między 3,4 a 5 mln zł. Mimo wzrostu liczby pacjentów nakłady na ich leczenie pozostają od 2013 r. na poziomie 3,4-3,6 mln zł rocznie[1].

Leczenie
Leczenie anafilaksji należy podjąć w możliwie najkrótszym czasie od wystąpienia pierwszych objawów[12]. Wytyczne Światowej Organizacji Alergii (WAO) konsekwentnie wskazują szybki zastrzyk adrenaliny jako lek pierwszego wyboru w anafilaksji bez względu na wiek[12]. Adrenalinę należy podawać natychmiast, ponieważ czas do wystąpienia niewydolności krążeniowo oddechowej bezpośrednio zagrażającej życiu w przypadku anafilaksji indukowanej pokarmem to 30 minut, odpowiednio: jad – 12 minut, leki – 5 minut[13].

Wyniki badania wśród polskich alergologów
Przytoczony wyżej raport przedstawia również wyniki badania kwestionariuszowego przeprowadzonego w 2015 r. wśród 305 alergologów z całego kraju[1]. Uzyskane wyniki wykazały, iż blisko trzy czwarte badanych (73%) zadeklarowało, że w chwili obecnej posiada wśród swoich pacjentów przynajmniej jedną osobę po przebytym wstrząsie anafilaktycznym. Wśród tych pacjentów u 41% przyczyną wstrząsu anafilaktycznego było uczulenie na jad owadów. Drugą przyczyną pod względem częstości występowania było uczulenie na pokarmy i dodatki do pokarmów (30%), a trzecią uczulenie na leki (17%). W około 6% przypadków nie udało się stwierdzić przyczyny wstrząsu.

Wszyscy badani alergolodzy, którzy mieli pod opieką pacjentów po wstrząsie anafilaktycznym, zabezpieczali swoich pacjentów adrenaliną. Prawie dwie trzecie z nich (62%) stosuje również w tym celu leki przeciwhistaminowe, a 59% glikokortykosteroidy.

Piśmiennictwo
1. Jahnz – Różyk K., Raciborski F, Kłak A., Śliwczyński A. Raport: Anafilaksja problem zdrowotny i społeczny. Warszawa 2016.
2. Johansson S.G.O., Bieber T., Dahl R., et al. Revised nomenclature for allergy for global use: Report of the Nomenclature Review Committee of the World Allergy Organization. J. Allergy Clin. Immunol. 2004; 113: 832–836.
3. Sampson H.A., Munoz-Furlong A., Campbell R.L., et al. Second Symposium of a definition and management of anaphylaxis: Summary report – Second National Institute of Allergy and Infectious Diseases/Food Allergy and Anaphylaxis Network Symposium. J. Allergy Clin. Immunol. 2006; 117: 391–397.
4. Wstrząs anafilaktyczny – cichy i coraz groźniejszy zabójca alergików. Raport z debaty Przygotuj się na wstrząs! Warszawa, styczeń 2014.
5. Nowak R.M., Macias C.G. Anaphylaxis on the other front line: Perspectives from the emergency department. Am. J. Med. 2014; 127(1): 34–44.
6. World Allergy Organization (WAO). White Book on Allergy: Update 2013. World Allergy Organization 2013.
7. Lockey R.F. Anaphylaxis: Synopsis; http://www.worldallergy.org/professional/allergic_diseases_center/anaphylaxis/anaphylaxissynopsis.php [data odczytu: 18.04.2016].
8. Liebhart J. Anafilaksja. Alergia 2013; 4: 47–51.
9. Motala C., Fiocchi A. Cow’s milk allergy in children; http://www.worldallergy.org/professional/allergic_diseases_center/cows_milk_allergy_in_children/ [data odczytu: 18.04.2016].
10. Panesar S.S., Javad S., de Silva D., et al. The epidemiology of anaphylaxis in Europe: A systematic review. Allergy 2013; 68: 1353–1361.
11. Worm M., Eckermann O., Dölle S., et al. Triggers and treatment of anaphylaxis: An analysis of 4,000 cases from Germany, Austria and Switzerland. Dtsch. Arztebl. Int. 2014, 23; 111(21): 367–375.
12. Simons F.E.R., Ardusso L.R.F., Bilò M.B. World Allergy Organization guidelines for the assessment and management of anaphylaxis. WAO Journal 2011; 4: 13–37.
13. Lisowska B., Olszewska M. Adrenalina w ampułko-strzykawkach jako lek pierwszego rzutu w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego. Farmacja Współczesna 2009; 2: 117–120.

Strony: 1 2